Artikelen over Scheren
Bron: Reformatorisch Dagblad
ISAN: 020914 90 4003 39 1 1
Taal: Nederlands
Datum: 20020914

Voorkeur

Philips bood Friese vrouwen behalve werk ook les in huishoudkunde aan


Voor elk type man een scheerapparaat


"Drachten is altijd een nijvere gemeenschap geweest", zegt directeur laap Bruintjes van Museum Smallingerland in Drachten. De komst van Philips naar Drachten heeft dit alleen maar versterkt. "We zijn hier altijd bezig met het uitdenken van innovatieve producten, zoals de Philishave." Sinds vorige maand heeft het museum een nieuwe vaste presentatie over dit scheerapparaat. De expositie op de cultuurhistorische afdeling begint bij de steentijd en eindigt bij de recentste modellen van de Philishave. Staat bij het begin van de expositie een beroemd graf uit het jaar 1000 voor Christus, het verhaal eindigt bij agent 007, James Bond. Ook hij gebruikt de Philishave.


Arno Lagendijk


"Drachten heeft weinig monumenten. Onze stad bestaat sinds 1641. De grote kerk werd zo'n 100 jaar later gebouwd.", vindt Bruintjes. "'t Is altijd een nijvere gemeenschap geweest, maar bijzondere dingen hadden we dus niet", vervolgt hij.

Philips hielp in Drachten veel vrouwen aan werk en droeg bij aan de vrouwenemancipatie.

Schilderijen laten molens en werven zien. Kleine industrie was wel aanwezig, maar het begin van innovatief denken wordt gemarkeerd door het uitdenken en produceren van een centrifuge voor melkonderzoek. Het eerste exemplaar werd handmatig aangedreven, later gebeurde dit mechanisch. De onderdelen daarvoor kwamen van andere bedrijven. "Zo zie je dat het een het ander aantrekt. Vandaar dat wij dit gedeelte van de expositie nodig vinden om daarmee de ontwikkeling van de Philishave in een breder kader te plaatsen."
Vanuit dit kader wil Bruintjes de tijd zoveel mogelijk zijn eigen verhaal laten vertellen. "Dit is niet een museum waar je alleen mag kijken, je kunt ook iets doen." Bezoekers kunnen zowel achter een moderne dvd-speler kruipen, als plaatsnemen rond een tafel met daarop diverse boeken over de geschiedenis van de gemeente Smallingerland, waar Drachten deel van uitmaakt. Bruintjes: "Sommigen zitten hier wel een uur te lezen. We hebben de exposities willen presenteren op een wijze waarmee ze in Engeland erg ver zijn. Dat houdt in dat er lounges zijn waarin je samen kunt praten over wat je leest en ziet."


Ook de omgeving draagt daaraan bij. Het museum is namelijk gevestigd in een voormalig klooster van de franciscaner monniken. Volgens de directeur ontkom je niet aan de sfeer van het gebouw. Ook bij een andere expositie -van schilderijen van Friese schilders: van moderne kunst tot de klassieke doeken- is dit element aanwezig. In deze ambiance is het voor de museumbezoeker goed toeven.

Moedercursus
Vanuit de historie van Drachten komt de bezoeker op de afdeling waar alles om de Philishave zelf draait. In 1950 opende elektronicaproducent Philips zijn vestiging in Drachten. Een van de redenen daarvoor kan het grote potentieel aan

Philips produceert verschillende modellen scheerapparaten, variërend in kleur uitvoering, verpakking en aantal en soort scheerkoppen.
Foto's Philips

arbeidskrachten geweest zijn. De werkeloosheid lag er hoog. Het begon met tien vrouwen en vier mannen in een houten gebouw van de VVV in Drachten. "We bouwen een nest voor iets groots", sprak L. Nieuwenhuyse, de eerste manager. Zijn woorden kwamen uit. Ruim drie jaar later telde de Philipsvestiging vier grote productiehallen en 1000 medewerkers.
Philips hielp veel vrouwen aan werk en droeg, volgens Bruintjes, ook bij aan de vrouwenemancipatie. De vrouwen vonden er niet alleen werk, maar kregen ook les in huishoudkunde. Verder konden ze een moedercursus volgen. Een advertentietekst uit 1957 vermeldt: "Of een meisje nu monteuse, of verkoopster is, in verreweg de meeste gevallen is het zo, dat het meisje zo'n beroep slechts kiest voor bepaalde tijd. Immers, haar bestemming ligt uiteindelijk elders, namelijk in het gezin."


De Friese famkes hebben volgens Philips een belangrijke bijdrage geleverd aan de groei en bloei van het bedrijf. Vrouwen werden met name ingezet voor het fijnere montagewerk. Blonken ze daarin uit, dan konden ze bandleidster worden, een positie die gelijkstond aan die van onderbaas.

Philips-wijken
Door de komst van Philips groeide Drachten hard. Er verrezen complete Philips-wijken. Ook andere bedrijven gingen zich in Drachten vestigen, want het ene werk trok het andere aan. Volgens Bruintjes is Drachten nu uitgegroeid tot een echte stad. Met zowel de gemakken als de ongemakken van dien. "Drachten is eigenlijk een stad met een dorpse uitstraling. Niet iedereen er daar blij mee." Wat Bruintjes betreft, groeit Drachten uit tot een stad die ook echt als stad gezien wordt. Hij hoopt dat Drachten binnen afzienbare tijd een eigen hbo-opleiding krijgt. "Dat behoort zeker tot de mogelijkheden. Philips heeft veel hbo'ers in dienst."

De Friese famkes hebben volgens Philips een belangrijke bijdrage geleverd aan de groei en bloei van het bedrijf.
Het laatste gedeelte van de expositie laat de ontwikkeling van het scheerapparaat zien. Na de eerste modellen, doet de Tracer zijn intrede, een apparaat dat rechthoekig en langwerpig van vorm is. Rood is daarbij een veelgebruikte kleur. Volgens Bruintjes staat rood voor stoer, snel, agressief. "Daarmee kon de man zich identificeren. Later kwam men tot de ontdekking dat er verschillende soorten mannen zijn. Daarmee deden de meer gevormde modellen scheerapparaat hun intrede en ook de kleuren werden anders."
In een hoek hangt een scheerspiegel uit Parijs met aan beide zijden twee soorten mannen. "Kijk", zegt Bruintjes, wijzend op de ene man, James Bond, "dat is de stoere man met wie je je kunt identificeren. Wil je zo zijn, gebruik dan de Philishave. Aan de andere kant hangt een poster met het gevoelige type, "the man inside". Ben je meer zo'n type, ook dan heeft Philips het juiste scheerapparaat voor je."

Piepschuimmodellen
Aardig om te zien zijn de tientallen piepschuimmodellen die het niet gehaald hebben. Het laatste model dat het museum heeft liggen, is donker en metaalkleurig, en heeft meer een techno uitstraling: de trend van nu.
Niet alleen voor ouderen, ook voor jongeren is er in het museum iets te doen. Op een moderne tekentafel staat een strak ogend computerscherm. Behalve een aantal flitsende presentaties kunnen alle modellen opgezocht worden, inclusief de bijnamen. Voor de geïnteresseerden zijn de technische gegevens opvraagbaar. Bruintjes: "Voor de ouderen komt er nog wat uitleg bij hoe ze de muis en het programma werken. Voor jongeren is dat geen probleem, maar we willen beide doelgroepen zo goed mogelijk bedienen en laten zien wat voor een kenniscentrum Drachten rijk is."


Meer informatie: Museum Smallingerland, Museumplein 2 Drachten, tel. 0512-515647.


Trefwoord:
Produktontwikkeling
Scheerapparaat
Museum